"Абай жолы" кітабына рецензия
Кино /
Бірінші жазба «Бүкіл Әлемдік кітапхана әдебиеті» құрамына кіретін «Абай Жолы» роман эпопеясы жайлы болмақ… «Абай жолы» Мұхтар Әуезовты бүкіл әлемге таныстырған туынды.
Кейіпкерлерге келетін болсақ, олар ұлы тұлғалар: Абай, Құнанбай, аналар — Зере, Ұлжан, Абайдың балалары — Әбіш, Мағауия, туралы ерекше жазылғасын, бұлар бүкіл оқиға бойынша қасыңда жүріп, рухани дос болады…
Абай ұлы тұлға, бірақ ұлы болып туылмайды, ұлылық іспен келеді. Міне бұл кітап сол істерге итермелеген кездер, сол істерді жасауға себеп болған адамдар, оқиғалар жайлы кітап. Мысалы: Абайдың туған жер, туған ел, туған үймен сағыныса табысуы. Қодар хикаясы, шошынып ауырған жас жүрекке ән мен жырдың ем болуы. Абайдың өз бетінше Шығыс кітаптарын қызығып оқуы. Құнанбайдың бозбала Абайды ел басқару ісіне араластыруы. Абайдың Батыс мәдениетіне бет бұруы. Болыс сайлауы, Абайдың губернатормен айқасы, жер дауы. Семейдегі оба індеті т.б оқиғалар Абайды Абай қылған!
Асықпай оқысаңыздар, жазушының тек қана адам тағдырын жазбағанын, ол халқымыздың тарих-шежіресін, даналық қасиетін, сойлеу мәдениетін, адамдармен, яғни әке мен бала, шеше мен бала, әке мен шеше, жеке адам мен халық, көпшілік арасындағы қатынас мәдениетін ешбір бояусыз көз алдында әкеледі, қарапайым тілмен жеткізеді.
Бұл кітапты 2 рет оқыдым, бірақ жазушының салған терең ойларды толық түсіндім дегенге сенімді емеспін…
P.S. бірінші рецензия болғасын не судите строго))) уақыт өткесін бұдан жақсы жазуға уәде беремін!
Кейіпкерлерге келетін болсақ, олар ұлы тұлғалар: Абай, Құнанбай, аналар — Зере, Ұлжан, Абайдың балалары — Әбіш, Мағауия, туралы ерекше жазылғасын, бұлар бүкіл оқиға бойынша қасыңда жүріп, рухани дос болады…
Абай ұлы тұлға, бірақ ұлы болып туылмайды, ұлылық іспен келеді. Міне бұл кітап сол істерге итермелеген кездер, сол істерді жасауға себеп болған адамдар, оқиғалар жайлы кітап. Мысалы: Абайдың туған жер, туған ел, туған үймен сағыныса табысуы. Қодар хикаясы, шошынып ауырған жас жүрекке ән мен жырдың ем болуы. Абайдың өз бетінше Шығыс кітаптарын қызығып оқуы. Құнанбайдың бозбала Абайды ел басқару ісіне араластыруы. Абайдың Батыс мәдениетіне бет бұруы. Болыс сайлауы, Абайдың губернатормен айқасы, жер дауы. Семейдегі оба індеті т.б оқиғалар Абайды Абай қылған!
Асықпай оқысаңыздар, жазушының тек қана адам тағдырын жазбағанын, ол халқымыздың тарих-шежіресін, даналық қасиетін, сойлеу мәдениетін, адамдармен, яғни әке мен бала, шеше мен бала, әке мен шеше, жеке адам мен халық, көпшілік арасындағы қатынас мәдениетін ешбір бояусыз көз алдында әкеледі, қарапайым тілмен жеткізеді.
Бұл кітапты 2 рет оқыдым, бірақ жазушының салған терең ойларды толық түсіндім дегенге сенімді емеспін…
P.S. бірінші рецензия болғасын не судите строго))) уақыт өткесін бұдан жақсы жазуға уәде беремін!
39 пікір
1) Абай Жолы. Құнанбай. Шығармада Құнанбайдың образы өөте нашар көрсетілген. Құнанбайдың тарихи портретін алып қарайтын болсақ, ол кісі өте адал да әділ, халқының жанашыры, біртуар азаматы болған. Бірақ, Мұхан бұл романда тұлғасы әулиеге татырлық Құнанбайдың бейнесін топас та қатал, жаңашылдықты қабылдай алмайтын надан басшы деп көрсеткен.
2) Абай Жолы. Қодардың өлімі.
Рас, Қодардың өлімі шынымен де болған нәрсе. Бірақ, қалай болды? Не болды? Оның сырына әлі ешкім терең үңіле қойған жоқ. Айналып келгенде Құнанбай тағы да әсіре діншіл, сотқар болып шыға келеді. Толыққанды бармай-ақ қояйын, шығармада Құнанбай Қодарды кінәсіз айыптап, өлтіртеді. Ал, енді Шәкәрімнің жазған естеліктеріне назарыңызды қаратуыңызды сұранамын.
Бірде Барақ пен Құнанбай бөктерде отырған кезінде, Барақ насыбайын шығарып ата бастайды. Сол кезде Құнанбай: — Әй, Барақ, мына арамды аузыңа салмасаңшы, — дейді. Сонда Барақ: — Сен біреудің аузындағы арамға қарамай тұрып өз есігіңдің аузындағы арамды тоқтатып алсаңшы, — деп Қодар өз келінімен ойнастық қылып жүр екен деген әңгіменің екпінін береді (ну, примерно осылай айтады.). Бір емес, екі емес ол сыбыс біраз жерде айтылады. Содан соң, Құнанбай Қодардың үйіне үш ай бойы барлаушы қояды. Сөйтсе, шынында да Қодар өз келінімен ерлі-зайыптылардың «ойындарын» жасап жүрген екен. Құнанбай бұдан кейін бірден өлтіртпейді. Ол Семейге адам жібертіп осы болған нәрсенің шешімін дін өкілдерінен сұратады. Сол кезде олар өлім жазасы деп үкім береді. (Ол кездегі тарихта да солай. Ол түгілі руластардың арасында сондай оқиғалар болған кезде оларды өлім жазасына қиған. Өлімнен ұят күшті ғой.) Содан кейін барып, ол шариғат шеңберінен аспай сондай үкім береді. Сондықтан бұл жерде Құнанбайды кінәлау орынсыз.
Осыларды негізге ала отырып, кітаптағы Құнанбай образына сенбеулеріңізді сұранамын. Ол шынында да халқының ұлы азаматы болған.
Бірде, Мұхтар «Абай Жолын» Бауыржанға көрсеткенінде Баукең қабағын шытып, ашу танытқан деседі. Сонда Мұхтар: — Заман осылай мәжбүр қылды, — деген екен.
Жалпы, айтқанда бұл көркем шығарма! Мұндағы нәрселерді тарихи факт ретінде толыққанды алуға болмайды. Өлеңдер тарихы бір бөлек, әрине!
Ал мен ана пікірімді Шәкәрімнің естелігін дәйектеп отырмын. Негізі, сол заманда болған адам Шәкәрім ғой, сондықтан оныкі сенімдірек деп ойлаймын:)
Айнагүлапай! Себебі, сол заманда, естиген де шығарсыздар, кітап жазу, тарихты жазуғы тыйым салған кеңес үкіметі, қаншама кітап, газеттерді де өртегендерін естиген де шығарсыздар. «Абай жолын» аман алып қалған сол Құнанбай образы. Мұхтар Әуезовтің нысанаға алғаны — қазақтың салт-дәстүрі, тарихы, тәрбиесі, Абайы. Иә, әдеби шығарма болғандықтан, ішінде қиялдан туған образдар бар.нанға жағым жей ғойСенің сұрағаның ерсі көрінді.
Пілүс/минус санап отыратын жағдайда меспін ше пыроста деп ақтала салайыншпАд столом қалдырдың ғой)))
Бізге қазақ әдебиетінің тарихы пәнінің мұғалімі солай дегенDaka_sss, сен таңдаған тақырып тамаша, бірақ кемшіліктер жетерлік. Саған шығармашылық табыс тілеймін!