Жәудіреген жанарлар
Өз ойым /
Ай мен күннің аманында…
Жәудіреген жанарлар
Мектептегі ұстазым «Жаман еркек, жаман әйел болады. Бірақ, жаман әке, жаман ана болмайды» деген сөзді жиі айтушы еді. Шынымен-ақ, өз әке-шешесін «жаман» деуге қай перзенттің дәті шыдап, тілі барады дейсің? Шәкәрім айтқандай, «зымыранның оғындай зулаған уақыт» екпінінен қаңбақтай қалбалақтап жүрген кей ата-ананың қылығы «адам айтса, нанғысыз». Кейін қартайғанда, перзенттік қарызды талап ету үшін, әкелік көңіл мен аналық мейірімге баланың шөлі қану керек шығар. Кім білсін… Әйтеуір, «КТК» телеарнасының жуырдағы бір жаңалығынан шошынған едік.
Тарата айтсақ, «КТК» журналистері «Қатыгез ана үш бірдей бүлдіршінін құрылыс алаңына тастап кетті» деп, елдің құлағын елең еткізді. Бұны естігеннің бәрі жағасын ұстаған шығар. Біздің де ойымыз сан саққа кетті. Ананың мұндай іске баратынына сенбегеніміз де рас. Оқиға Қызылорда қаласында орын алған-ды. Жаңалықтың жай-жапсарын өз құлағымызбен есту үшін, Қызылорда қаласының Ішкі Істер Басқармасына хабарластық. Біздің қойған сауалдарымызға әкімшілік полицияның бөлім бастығының орынбасары Алмат Тұрсынов былай деп жауап берді: «Әу баста Шерімбетовтер отбасындағы дауға жоқшылық себеп болған. Әйелі мен күйеуі заң жүзінде ажыраспаған, бірақ бөлек тұрған. Отағасы қалада салынып жатқан жаңа базардың құрылыс алаңында күзетші болып жұмыс істейді. Жоқшылықтың зардабын тартып, төзімі шегіне жеткен бейбақ ана үш баласын күйеуінің жұмысына апарып тастаған. Күзетшінің жататын жері құрылыс болып жатқан базардың бір бұрышы. Әкелері құрылыста арба сүйрейді екен. Таңертең ерте жұмысына кетіп, балаларына қарауға жөнді уақыт та бөлмеген. Осылай үш күн өткенде, сол маңдағы тұрғындардың бірі тәртіп сақшыларына хабарласқан. Оқиға орнына жедел жеткен сақшылар балаларды алып кетпек болғанда, ата-аналары да келген. Сақшылар құжаттарын талап еткенде, әйелі отағасына ашуланып құжаттардың бәрін өртеп жібергенін айтқан. Қазір балалар анасының қолында. Қызылорда қаласының әкімдігінің жанындағы «Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссия» Балалардың құқықтарын қорғау департаментімен бірлесіп Шерімбетовтердің ісін талқылайды. Ата-анасы ҚР Әкімшілік кодексінің 111-бабы бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін».
Осы хабарды естіген соң, таудан құлаған көңіліміз орнына түскендей болды. Үш бүлдіршін тастанды емес екен. Ата-анасы шырылдап, құлындарын оңалту орталығына бермей қойыпты. Бәсе, «құдайға қараған қазақ едік қой» деп, шүкірімізді айта бастағанбыз. Бірақ, мақаланы аяқтай бергенімде тағы бір «ойпырмай» дегізетін тосын хабар жетті. Шымкентте әпкелі-сіңлілі төрт қызды ата-анасы балалар үйінің алдына тастап кетіпті. Қайта жағамызды ұстадық. Өзегін жарып шыққан жанының бөлшегін бұғанасы қатпай жатып, қиындықта қалдыру ата-ананың істейтін ісі емес еді ғой. Тағдырдың тәлкегіне ерте түскен бүлдіршіндердің обалы кімге?
P.S. Шерімбетовтердің балаларын комиссия өздеріне қайтарып береді деген үмітпен алдымдағы жаңа келген хабарға қайта-қайта шұқшия бердім. Көрмесем де, ботадай жанарлары жәудіреп, өзгенің қабағына қарап қалған төрт ботақан көз алдыма келе берді. Қолдан келер қайран қайсы? Біз не дейік, балапандар. Алдарыңнан ақ күн туса екен.
Бағашар Тұрсынбайұлы
Жәудіреген жанарлар
Мектептегі ұстазым «Жаман еркек, жаман әйел болады. Бірақ, жаман әке, жаман ана болмайды» деген сөзді жиі айтушы еді. Шынымен-ақ, өз әке-шешесін «жаман» деуге қай перзенттің дәті шыдап, тілі барады дейсің? Шәкәрім айтқандай, «зымыранның оғындай зулаған уақыт» екпінінен қаңбақтай қалбалақтап жүрген кей ата-ананың қылығы «адам айтса, нанғысыз». Кейін қартайғанда, перзенттік қарызды талап ету үшін, әкелік көңіл мен аналық мейірімге баланың шөлі қану керек шығар. Кім білсін… Әйтеуір, «КТК» телеарнасының жуырдағы бір жаңалығынан шошынған едік.
Тарата айтсақ, «КТК» журналистері «Қатыгез ана үш бірдей бүлдіршінін құрылыс алаңына тастап кетті» деп, елдің құлағын елең еткізді. Бұны естігеннің бәрі жағасын ұстаған шығар. Біздің де ойымыз сан саққа кетті. Ананың мұндай іске баратынына сенбегеніміз де рас. Оқиға Қызылорда қаласында орын алған-ды. Жаңалықтың жай-жапсарын өз құлағымызбен есту үшін, Қызылорда қаласының Ішкі Істер Басқармасына хабарластық. Біздің қойған сауалдарымызға әкімшілік полицияның бөлім бастығының орынбасары Алмат Тұрсынов былай деп жауап берді: «Әу баста Шерімбетовтер отбасындағы дауға жоқшылық себеп болған. Әйелі мен күйеуі заң жүзінде ажыраспаған, бірақ бөлек тұрған. Отағасы қалада салынып жатқан жаңа базардың құрылыс алаңында күзетші болып жұмыс істейді. Жоқшылықтың зардабын тартып, төзімі шегіне жеткен бейбақ ана үш баласын күйеуінің жұмысына апарып тастаған. Күзетшінің жататын жері құрылыс болып жатқан базардың бір бұрышы. Әкелері құрылыста арба сүйрейді екен. Таңертең ерте жұмысына кетіп, балаларына қарауға жөнді уақыт та бөлмеген. Осылай үш күн өткенде, сол маңдағы тұрғындардың бірі тәртіп сақшыларына хабарласқан. Оқиға орнына жедел жеткен сақшылар балаларды алып кетпек болғанда, ата-аналары да келген. Сақшылар құжаттарын талап еткенде, әйелі отағасына ашуланып құжаттардың бәрін өртеп жібергенін айтқан. Қазір балалар анасының қолында. Қызылорда қаласының әкімдігінің жанындағы «Кәмелетке толмағандардың істері және олардың құқықтарын қорғау жөніндегі комиссия» Балалардың құқықтарын қорғау департаментімен бірлесіп Шерімбетовтердің ісін талқылайды. Ата-анасы ҚР Әкімшілік кодексінің 111-бабы бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылуы мүмкін».
Осы хабарды естіген соң, таудан құлаған көңіліміз орнына түскендей болды. Үш бүлдіршін тастанды емес екен. Ата-анасы шырылдап, құлындарын оңалту орталығына бермей қойыпты. Бәсе, «құдайға қараған қазақ едік қой» деп, шүкірімізді айта бастағанбыз. Бірақ, мақаланы аяқтай бергенімде тағы бір «ойпырмай» дегізетін тосын хабар жетті. Шымкентте әпкелі-сіңлілі төрт қызды ата-анасы балалар үйінің алдына тастап кетіпті. Қайта жағамызды ұстадық. Өзегін жарып шыққан жанының бөлшегін бұғанасы қатпай жатып, қиындықта қалдыру ата-ананың істейтін ісі емес еді ғой. Тағдырдың тәлкегіне ерте түскен бүлдіршіндердің обалы кімге?
P.S. Шерімбетовтердің балаларын комиссия өздеріне қайтарып береді деген үмітпен алдымдағы жаңа келген хабарға қайта-қайта шұқшия бердім. Көрмесем де, ботадай жанарлары жәудіреп, өзгенің қабағына қарап қалған төрт ботақан көз алдыма келе берді. Қолдан келер қайран қайсы? Біз не дейік, балапандар. Алдарыңнан ақ күн туса екен.
Бағашар Тұрсынбайұлы
29 пікір
Халықта бір мақал бар: "Қорлықтан шықпаған Құдайын қарғайды"-деген, Алла өзі кешірсін.
Осы сұрақ ең ауыр сұрақ болар.Ертең біздің егемен еліміздің құзіретті орындары сол бүлдіршіндердің ата-анасына бар жауапкершілікті жаба салып, ата-аналық құқтарынан айырып, жетімдер санын арттыра салудан тайынбайды-ау деген қорқынышым да жоқ емес.Осы жанұя неге осындай күйге түсті, неге қарыштап дамып келе жатқан елімізде осындай жағдайлар кездеседі?
Қазақта:" Арқада қыс жайлы болса, архар ауып жыны бар ма?"-деген бір мақал бар. Егерде сол бүлдіршіндердің ата-анасының ең төменгі деңгейде күн көре алатындай жағдайлары болса осындай жағдайлар болар ма еді? Олар мұндай күйге неден жетті, мемлекеттің мақтанатын байлығы қайда?
Бұл бір ғана жанүя ма, осы жағдайдың алдында тұрған жанұялар санын кім біледі қанша екенін?
Әкесі ебіл-дебіл тачка айдап, шешесі базапрдан күндіз-түні шықпай напақа іздеп жүрсе де, е баларына, е өздеріне, е баспанаға жеткізе алмай дал болған ата-ананы жалқау, азғындаған деуге ауыз бара ма? Біэдің халқымыз Үндістандағыдай каста-кастаға бөлініп кету алдында тұрған жоқпыз ба? Неге шетелдіктердің бәрін миллиярдер қылып шығарып жатқан мемлекет өзінің ат төбеліндей халқының нашарларын байытпай-ақ,өлмес күнін көретіндей етпейді? Бір ғана Храпуновтың ұрлағаны осындай мыңдаған жанұяны асырауға жетпейді ма? Өздері осындай жағдайда жүргенде Олимпиядадан алған атақ осы жандарды қуанта ма, жоқ іштерін қыжылдата ма? Жоқ әлде «Біреу тойып секіреді, біреу тоңып секіреді»-деген осы ма? Не десем де сұрақ көп, жауабым жоқ. Жауапты өздеріңнен күтемін. Жалпы ең оңайы кінәлай салу, себебі бас ауырту, көп ақылдың керегі жоқ.
Мені жаңалықтан күнде айтып жүрген қорықшылар өлімінің себебі мен В.Челахтың жағдайы аладатып жүр…
Күнім, қалайсың?