Менің атым....

Пайдалы кеңестер /
Менің атым…
Балаға лайықты ат беру – ата-ананың міндеті әрі ұлттық болмысымызды танытатын ерекшелік те осы. Есім беруге атүсті қарауға болмайды. Себебі есім – адамның өмірлік серігі. «Ата-ананың перзенті алдындағы парызы жақсы ат қою және жақсы тәлім-тәрбие беру...» деп хадисте айтылған. Расында дүниеге келген сәбиіне жарасымды да есті есім беруді қаламайтын ата-ана жоқ шығар.
Әжемнің айтуынша, ертеректе «игі жақсылар секілді абыройлы болсын» деген ниетпен жаңа туылған ұл балаға ерлігімен елінің есінде қалған батырдың, әділ төрелігімен төңірегіне жаққан бидің, халқының қамын ойлаған ханның атын береді екен. Ал қыздарға тарихта аты қалған, көркіне ақылы сай апа-әпкелеріміздің есімін қойған. Мәселен, Алпамыс, Наурызбай, Жәнібек, Жібек, Баян, Ләйлі, Ботагөз секілді аттар… Сондай-ақ қыздарымыздың көбі аспан әлемінің, асыл тастардың немесе қымбат матаның, нәзік әрі сирек кездесетін гүлдердің атауын еншілеген. Айман, Шолпан, Жұлдыз, Құралай, Алтын, Күмісай, Лағыл, Меруерт, Мақпал, Шынар, Раушан, Қызғалдақ есімдері осыдан шықса керек. Апта күндеріне орай аттар да жоқ емес. Нәрестенің қай күні туылғанына байланысты Дүйсен, Дүйсенбек, Сәрсенбек, Сенбек, Сәрсенәлі, Бейсенбек, Жұмағали, Жексенбайлар болған. Балаға өзі туылған айдың атын таңу да таңсық емес.
Ертеректе Көкше жерінде Қасым ханның тоқалы босанып, үлкен той болған. Наурыз айында туылған нәрестеге Наурызбай деп ат қояды. Найзасымен талай жауын түйреген Наурызбай батырдың есімі осылайша қойылған екен. Барша алашқа танымал қоғам қайраткері Дінмұхамед Қонаев «Өтті дәурен осылай» атты кітабында: «Жұмабай атамнан 1886 жылы туған Меңліахмет – менің әкем. Оң жақ бетінде алақандай меңі болса керек, атын соған қарап қойыпты» дейді. Қалдыбай мен Қалдыгүлдер де осылайша дүниеге келгенін білу қиын емес. Дулат Исабековтың «Бонапарттың үйленуі» комедиясында қазекемнің өз перзентіне ат қоюдағы асыра сілтеушілігі сын садағына ілінген. «Балаға ат қоюға келгенде қазақтан өткен «нахал» ешкім жоқ. Олар дүниежүзілік есімдердің қожасындай оның төбесіне шығып отырып алады да, «мынау ананыкі екен, мынау мынаныкі екен» деп бас қатырып жатпай, қайсысы аузына түссе сонысын алып баласына жапсыра салады. Октябрь, Социал, Аврора, Потемкин, Рева, Люция, Коммуна, Стахан, Чапай, Щорс, Роман, Роллан, Максим, Маркс, Энгельс есімді балалар көше-көшелерде құлындай шауып жүрді», – дейді қаламгер. Иә, комедиядағы Бонапарт, Черчиль атты кейіпкерлер – сол тұстағы саясаттың құрбаны.
Заман өзгерді. Төріміздегі «көгілдір жәшікті» түріктің, кәрістің сериалдары жаулап алуына байланысты соңғы кезде сәбилердің есімдері өзгеше сипат алды. Шехризат, Бериван, Дениз, Диана, Алсу, Жумонг есімдері таңсық болмай қалды. Мәселен, көрші қыздың есімі – Седеф. Кішкентай Назлы мен Аэлин да біздің көшенің тұрғындары. Елімізде саяси оқиғаларға байланысты Азиада мен Саммитхандар қатарымызға қосылды. Балақайларға жеңіл-желпі ат қойған ата-ананың қылығына қарап отырып затымыздың қазақ екенін атымыздан неге танытпаймыз деп қапа боласың. Бір қынжыларлығы, соңғы кезде Анара, Жанара, Баяна, Айнура деп «а» жалғауын қосып айту сәнге айналды. Абай, Сәкен, Мұхтар, Төлеген сияқты ұлт зиялыларының есімдерін қастерлеуден гөрі өзгенің атын өгейсіместен иеленгенге мәзбіз.
Айтыңызшы, сіз өз есіміңізден қысылмайсыз ба?

Жанерке ЖҮСІПБЕК.

15 пікір

zhano_almuhambet
Пікір соңынан есіміңізді жазып қалдырсаңыз деген тілегім бар… Алдын ала рахмет
MSHERIMBEK
Седеф деген негізі аз болса да қазақта бар есім. Діни ғылымдарда бір ағаштың атауы болса керек. Седеп дейді ғой.
Менің туылғандағы атым Микаил, құжаттағы атым Садық :) Бәрі тамаша :)
zhano_almuhambet
Седеф жайлы білмейді екем… Іздеп көруге болады. Садық, пікіріңіз үшін рахмет. Есіміңізді көрсетуді ұмытпағаныңыз үшін де.
Abylai
Менің туылғандағы атым Микаил
ахаха қой дим и
ereke_enu
Бәсе неге ФБ-да Мichael деп тұрады десем)
zhano_almuhambet
Есіміңізді кім қойғанымен де бөліссеңіз болады. Кім және қандай мақсатпен дегендей… Мәселен, маған атымды апатайым берген. Жанерке. Бір «штугымын». Әпкем мені Қорлан деп атағысы келген екен. Бірақ апам жеңіп кеткен. Ертеееееееең қызым болғанда ЛАҒЫЛ деп атағым келеді))) Бұйыртса. Ал, ұлымның атын папасына қалдырайық))) Және ЖАННҰР деген қызым болса. БАЛЫМ деген де болса. Ол қыздардың МАНСҰР деген ағасы болса. Мен қиялға беріліп кеттім))) Пардон
ereke_enu
Ағам туылғанда атам «баланың аты Ерлан болсын» деп ауылдан телеграмма жіберген екен. Бірақ, ол сәл кешігіп жетіп, документтерге кетіп қалған соң, үйдегілер әрең дегенде «келесі баланың аты Ерлан болады» деп көндіріпті. Сөйтіп, менің атым мен туылмай жатып 3 жыл бұрын қойылып қойған. Неге Ерлан? Атамның Ербол деген ұлы бар, соған ұқсатып та. Онша бас ауыртпаған))
Abylai
Ал менің әкемнің есімі Маркс :) Атам қойған. Менің атымды да атам қойған. Мен туылғанда Абылай ханның жүз елу жылдығы тойланып жатқан болатын дейді. Сосын Абылай болыппын.
Соңғы өңделген уақыты:
ereke_enu
саған да көп бас ауыртпаған екен ғой;) Бәрінен Азияда, Саммитбектерге обал))
Abylai
Абылай деген оңай есім болғанымен, неше досым бар, әрқайсысы өзіне ыңғайлы етіп қысқартып не ұзартып алып айтады. Ең қызықтылары мыналар: Абиха, Абикс, Абич, Абылдабыл және ең сұрықсызы Абикиня xD Естіген сайын еңіреп жылайтын едім, олай айтпа деп.
ereke_enu
Абикиня!
Abylai
ЫЫЫЫӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ!
Kan
Бұл тақырып бұрынан айтылып, айтылып жауыр болған тақырып.Айтың не айтпадың не қасқа сиыр қораға кіріп кете береді деген секілді. Біз бұл есім қоюмен масқараанып біттік. Айтсаңда айтпасаңда Самиттің атын ешкім өзгерпейді. Бар қалғаны Құдайдан тілек тілеу.
Тек тіркелген қолданушылар ғана пікір қалдыра алады.